گواهینامه های ضد انفجار

در بخش تولید، حصول اطمینان از اینکه محصولات با الزامات کیفی و ایمنی تعیین شده توسط صنعت و بازار مطابقت داشته باشند، بسیار حیاتی است. عدم رعایت الزامات استاندارد میتواند منجر به حوادث و خسارت‌های مالی، جانی و زیست محیطی، جریمه های گزاف، فراخوان محصول، شکایات مشتریان و آسیب به اعتبار شرکتهای تولیدی شود. اما چگونه می توان مطمئن بود که کالاها از قوانین و الزامات لازم پیروی می کنند؟
گواهی انطباق (CoC) سندی است که گواه این واقعیت است که محصول توسط شخص ثالث صلاحیتدار، آزمایش و تأیید شده است و با استانداردهای لازم مطابقت دارد. صدور این گواهی می تواند از مصرف کنندگان، کارکنان و محیط زیست در برابر خطرات احتمالی محافظت نماید و در عین حال کیفیت، ایمنی، عملکرد و قابلیت اطمینان محصول را نیز تضمین می نماید.
صدور گواهینامه محصول، توسط ارگانهایی بنام “نهاد صدور گواهی انطباق” صورت می پذیرد که دارای مجوز ISO IEC 17065 از نهاد صدور استاندارد باشند. تاییدیه ISO IEC 17065 یک استاندارد برای اعتباربخشی به سازمانهای صدور گواهینامه انطباق محصول است و مربوط به ارگانهایی است که کیفیت و ایمنی محصولات را تایید می کنند. در فرآیند صدور گواهی انطباق، به بررسی مشخصات فنی محصول، تکنیکال فایل و نقشه های طراحی پرداخته شده و آزمونهای مورد نیاز توسط آزمایشگاههای معتبر انجام می شود. نظر به اهمیت دقت و صحت آزمون های ایمنی محصول، این آزمون ها باید توسط آزمایشگاه های معتبر و دارای تائیدیه‌ی ISO IEC 17025 از نهاد صدور استاندارد انجام شود تا نتایج قابل اتکا و اطمینان باشد. اینگونه آزمایشگاهها قادر به اثبات بی طرفی، حفظ محرمانگی، کفایت تجهیزات، صلاحیت منابع انسانی، قابلیت ردیابی نتایج، گزارش دهی درست نتایج، توانایی تفسیر نتایج، تخمین درست عدم قطعیت در نتایج آزمون و تضمین کیفیت نتایج آزمون هستند و سیستم مدیریت کیفیت خود را به نحوی پیاده سازی و نگهداری مینمایند که نتایج آزمون ها با آزمایشگاه‌های خارجی قابل مقایسه باشد. پس از اینکه تولید کننده نشان داد که توانایی طراحی و تولید محصول با کیفیت را دارد، می بایست قابلیت حفظ یکنواختی کیفیت در خط تولید را نیز اثبات نماید. یعنی قادر باشد با ارائه شواهد مناسب اثبات نماید خط تولید آن توانایی تولید انبوه از همین محصول و با کیفیت مشابه را دارا می باشد. نهاد گواهی¬کننده برای حصول اطمینان از تداوم کیفیت سازنده، ممیزی های مراقبتی را نیز انجام می دهد. بررسی نمونه‌های جمع آوری شده از بازار، خط تولید و انبار محصول از جمله راه های انجام ممیزی های مراقبتی است که نهاد گواهی کننده انجام می‌دهد.
عملکرد ایمن تجهیزات در صنایع با حساسیت بالا نظیر صنایع نفت، گاز و پتروشیمی بسیار ضروری و حیاتی است. تجهیزات مرسوم به تجهیزات ضدانفجار که عموماً الکتریکی هستند و قابلیت نصب در مکان‌های مستعد خطر آتش سوزی یا انفجار نظیر پالایشگاه‌ها، معادن، پمپ‌ بنزین‌ها، سکوهای CNG و… را دارند، از جمله حساس‌ترین تجهیزات می باشند. نظر به اهمیت عملکرد ایمن تجهیزات ضدانفجار در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، لزوم اخذ گواهینامه ارزیابی انطباق محصول از نهادهای صلاحیتدار، ضرورتی غیر قابل انکار می‌باشد. در حال حاضر سه سیستم ارزیابی انطباق ضدانفجار در کشور وجود دارد:
سیستم‌های ارزیابی انطباق مقبولیت آزمایشگاه نهاد صدور گواهی انطباق اصالت‌سنجی
IECEx جهانی
(کلیه کشورها) باید مورد تأیید IECEx و دارای
ISO IEC 17025 بین المللی باشد باید مورد تأیید IECEx و دارای
ISO IEC 17065 بین المللی باشد وب سایت رسمی IECEx
ATEX منطقه‌ای
(اتحادیه اروپا) باید مورد تأیید NB و دارای
ISO IEC 17025 بین المللی باشد باید NB عضو ناندو باشد از طریق مکاتبه
(قابلیت اطمینان پایین)
IR-Ex داخلی
(ایران) باید مورد تأیید انجمن نفت و دارای ISO IEC 17025 بین المللی باشد باید مورد تأیید انجمن نفت و دارای ISO IEC 17065 بین المللی باشد انجمن نفت ایران

معتبرترین سیستم ارزیابی انطباق تجهیزات ضدانفجار که ابزار مناسبی را برای سازندگان، قانون گذاران و کاربران فراهم می کند، سیستم ارزیابی بین المللی IECEx می باشد که مزایایی نظیر شفافیت اطلاعات، قابلیت ردیابی و مقبولیت جهانی را فراهم آورده است. هدف از سیستم ارزیابی انطباق IECEx، تسهیل تجارت بین‌المللی تجهیزات و خدمات برای استفاده در محیط‌های انفجاری و در عین حال حفظ سطح ایمنی مورد نیاز است. آزمایش و گواهی تجهیزات، خدمات و صلاحیت افراد مطابق با استانداردهای بین المللی، فروش محصولات ایمن تر را در سطح بین المللی با هزینه کمتر تسهیل می کند.
لازم بذکر است تجهیزات ضدانفجار در صنایع ذیل کاربرد دارند:
• جایگاه های سوخت گیری خودرو یا پمپ بنزین
• پالایشگاه ها
• واحدهای حفاری دریایی متحرک و ثابت
• کارخانه های فرآوری شیمیایی
• منابع / سوخت های تجدید پذیر انرژی (هیدروژن، آمونیاک و غیره)
• کشتی‌ها / کشتی‌های دریایی که گازها یا سایر سوخت‌های با نقطه اشتعال پایین (هیدروژن، LH2، LNG، LPG، آمونیاک، متان و …) را استفاده می کنند
• صنایع چاپ، کاغذ و منسوجات
• سالن های عمل بیمارستان
• سوخت گیری هواپیما و آشیانه
• صنایع پوشش سطح
• معادن زیرزمینی زغال سنگ
• تصفیه خانه های فاضلاب
• خطوط لوله و مراکز توزیع گاز
• حمل و نگهداری غلات
• صنایع چوب
• کارخانه های شکر
• سنگ زنی سطح فلز، به ویژه گرد و غبار و ذرات آلومینیوم
شرکت دانش بنیان آزمایشگاه‌های صنایع انرژی (اپیل) با دارا بودن گواهینامه های ISO IEC 17025 و ISO IEC 17065 (بعنوان آزمایشگاه و نهاد صدور گواهی انطباق معتبر مورد تأیید سازمان ملی استاندارد) و همچنین اخذ مجوزهای IECEx Testing Laboratory و IECEx Certification Body، امکان صدور گواهینامه IECEx قابل ردیابی بین المللی برای اولین بار در خاورمیانه را فراهم آورده است. با توجه به اهمیت بومی سازی و حل مسأله صدور گواهی انطباق ضدانفجار بین المللی که مزایای متعددی من جمله کاهش قیمت تمام شده تولید، ارتقاء کیفیت، جلوگیری از خروج ارز و اطلاعات فنی دارد و همچنین قوانین جاری کشور نظیر قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و قانون جهش تولید دانش بنیان که بر این موضوع تصریح دارند، وقت آن رسیده گواهینامه IECEx صادر شده توسط شرکتهای دانش بنیان، جایگزین سایر گواهینامه‌های خارجی گردد و از خرید خارجی کالا و خدمات دارای تولید مشابه داخلی جلوگیری بعمل آید. لازم بذکر است این شرکت دانش بنیان علاوه بر گواهینامه IECEx، کمافی السابق امکان ارائه گواهینامه های ضدانفجار ATEX و IR-Ex را نیز دارا می باشد.

سید محسن میرصدری-مدیرعامل و نایب رییس هیات مدیره شرکت دانش بنیان آزمایشگاه صنایع انرژی( اپیل)