دستیار و مشاور معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت با بیان اینکه یکی از دغدغه‌های اصلی شرکت‌های دانش‌بنیان وجود بازاری پایدار و ایجاد تقاضا از سوی وزارت نفت بود، گفت: خوشبختانه از سوی چهار شرکت اصلی این نیازها احصا و تجمیع تقاضا انجام شده است.
خبرنگار انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران در بررسی گفتگوی مهدی عباسی با خبرنگار شانا با بیان اینکه در ابتدای دولت سیزدهم ۱۵۰ شرکت دانش‌بنیان فعال وجود داشت و سال ۱۴۰۱ تعداد آنها به ۵۵۰ شرکت رسید، اظهار کرد: هم‌اکنون تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان در صنعت نفت به ۶۶۳ رسیده است و به‌دنبال اتخاذ و پیگیری سیاست‌های حمایتی وزارت نفت از سازندگان داخلی، تعداد شرکت‌های سازنده داخلی و دانش‌بنیان در فهرست بلند منابع واحد دستگاه مرکزی وزارت نفت از هزار و ۵۰۰ شرکت در ابتدای آغاز دولت سیزدهم به ۲ هزار و ۵۰۰ شرکت رسیده و برای نخستین بار در فهرست بلند صنعت نفت، تعداد سازندگان ایرانی نسبت به تأمین‌کنندگان پیشی گرفته است.
وی افزود: وزیر نفت اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۲ از ۵۴۰ قلم کالا برای شرکت‌های دانش‌بنیان رونمایی کرد که بخشی از این تجهیزات و کالاها وارد مرحله ساخت بار اول و امضای قرارداد شده‌اند.
دستیار و مشاور معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت با بیان اینکه از دیگر دغدغه‌های شرکت‌های دانش‌بنیان، موضوع خرید تجهیزات و کالاهای خارجی مشابه داخل است، گفت: وزیر نفت در این باره ممنوعیت خرید خارجی بیش از ۲۵۰ قلم کالا و تجهیزات را افزون بر فهرست وزارت صمت به شرکت‌های تابع وزارت نفت ابلاغ کرده است.
عباسی ادامه داد: وزارت نفت به‌منظور بومی‌سازی و ساخت تجهیزات گلوگاهی مورد نیاز صنعت نفت و استفاده حداکثری از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان موافقت‌نامه‌هایی به ارزش بازار ۲.۵ میلیارد دلار با معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری امضا کرده است که از جمله این تجهیزات می‌توان به بومی‌سازی سامانه‌های هوشمند اندازه‌گیری گاز طبیعی، ساخت لوله‌های CRA، تجهیزات حفاری جهت‌دار، پمپ‌های کرایوژنیک و توسعه دانش فنی طراحی و ساخت واحد جداساز هوا اشاره کرد.
وی اظهار کرد: طبق تازه‌ترین آمار، تاکنون ۶۶۰ قرارداد به ارزش ۵۱۰ هزار میلیون دلار و ۸۵۰۰ میلیارد تومان با شرکت‌های دانش‌بنیان از سوی چهار شرکت اصلی وزارت نفت امضا شده است.
بهبود جریان مالی دانش‌بنیان‌های حوزه صنعت نفت
دستیار و مشاور معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت با اشاره به تأمین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: وزارت نفت همسو با اجرای مفاد تبصره ۱۸ قانون بودجه سالانه نسبت به ارائه تسهیلات در رسته‌های اولویت‌دار صنعت نفت از جمله بهینه‌سازی مصرف انرژی، تحول دیجیتال در صنعت نفت، افزایش ضریب بازیافت از طریق احیای چاه‌های غیرفعال، جمع‌آوری گازهای همراه و مشعل، ساخت بار اول محصولات راهبردی صنعت نفت و تکمیل زنجیره ارزش صنایع پایین‌دستی اقدام کرد که در این حوزه ضمن اعلام فراخوان و ثبت‌نام متقاضیان و برگزاری نشست‌های متعدد کارگروه توسعه اشتغال وزارت نفت، درمجموع ۸ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان تسهیلات به شرکت‌ها تخصیص یافته است.
عباسی افزود: یکی از اقدام‌های انجام‌شده از سوی صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت رفع دغدغه وصول دیرهنگام مطالبات شرکت‌های دانش‌بنیان با اجرای سازوکار اعتبار اسنادی داخلی (LC) است که در پروژه‌های مربوط به شرکت‌های دانش‌بنیان و با اولویت قراردادهای تولید بار اول در حال اجراست.
وی به دیگر اقدام‌های صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت در زمینه تسهیل تأمین وثایق و تضامین تسهیلات شرکت‌های دانش‌بنیان اشاره کرد و گفت: تاکنون بیش از ۲ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان ضمانت‌نامه قراردادی برای بیش از ۲۰۰ شرکت متقاضی و بیش از ۷۰۰ میلیارد تومان حد تضمین تسهیلات و صدور ضمانت‌نامه تعهد پرداخت از سوی این صندوق اعطا شده است.
رتبه نخست وزارت نفت در تولید بار اول اقلام راهبردی و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان
دستیار و مشاور معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت با اشاره به اینکه وزارت نفت در سال ۱۴۰۲ برای دومین سال پیاپی به‌عنوان رتبه نخست در تولید بار اول و استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان شناخته شد، افزود: تاکنون ۶۲ طرح به ارزش ۹۲ میلیون دلار با ۵۱ شرکت دانش‌بنیان به مرحله امضای قرارداد رسیده است، همچنین با اجرای قراردادهای یادشده هزینه تأمین کالا به ۳۰ تا ۶۰ درصد نمونه خارجی کاهش می‌یابد که با به سرانجام رسیدن طرح‌های مصوب، سالانه بیش از ۳۵۰ میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی ناشی از وارد نکردن اقلام موردنیاز برای کشور حاصل خواهد شد.
عباسی با بیان اینکه ساخت ۱۴ تجهیز بار اول تکمیل شده است، تصریح کرد: توربواکسپندر، مبدل کلدباکس و کمپرسور سانتریفیوژ نمونه‌هایی از کالاهای ساخت بار اول است که داخل پالایشگاه گازی و دیگر بخش‌های صنعت نفت در حال استفاده هستند.
وی اجرای طرح احیای چاه‌های بسته و کم بازده نفتی، ساخت بار اول تجهیزات راهبردی، جمع‌آوری گازهای مشعل، توسعه زنجیره ارزش گوگرد و ارتقای کیفی فرآورده‌های نفتی را از جمله اقدام‌های بسیار مؤثر شرکت‌های دانش‌بنیان دانست.
دستیار و مشاور معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت با بیان اینکه همه کاتالیست‌های مورد نیاز صنعت نفت ۹۹ کاتالیست است، اظهار کرد: در سال ۱۳۸۰ تنها سه نوع از کاتالیست‌ها بومی‌سازی شده بود که سال ۱۳۹۰ به ۱۳ کاتالیست رسید و هم‌اکنون ۹۵ کاتالیست به ارزش مصرف سالانه هزار و ۱۱۳ میلیون دلار بومی‌سازی شده است.
صادرات خدمات فنی و مهندسی و حضور دانش‌بنیان‌های صنعت نفت در عرصه بین‌المللی
عباسی با اشاره به اینکه درباره بحث صدور خدمات فنی مهندسی افزون بر بازارسازی برای شرکت‌های داخلی به‌دنبال تسهیل‌گری صادرات برای شرکت‌های دانش‌بنیان بوده‌ایم، یادآور شد: افزون بر تشکیل کارگروه خدمات فنی مهندسی که متشکل از معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری، معاونت امور بین‌الملل و بازرگانی و شرکت‌های تابع است، اقدام‌های دیگری مانند تعمیرات اساسی و نوسازی پالایشگاه دیگر کشورها از سوی شرکت‌های تابع وزارت نفت انجام و سعی شد از ظرفیت سازندگان داخل و شرکت‌های دانش‌بنیان حداکثر استفاده شود که برای مثال در بازسازی پالایشگاه ال‌پالیتو کشور ونزوئلا ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار قلم کالا از سوی سازندگان داخلی تأمین شد و از این طریق بازار بسیار مناسبی برای سازندگان و شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی به‌وجود آمد.
