بر اساس آمارهای بانک مرکزی، ظرف یک ساله اخیر بیشترین پروانههای صنعتی صادر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت مربوط به واحدهای تولیدی بوده که زیرساختهای الکترونیک و دانش بنیان داشته اند. این شاخص در مقایسه با سه سال گذشته بیش از 2 برابر رشد کرده و همچنان ادامه دارد.
استفاده از راهبردهای فناورانه علاه بر کاهش هزینههای تولید، موجب بالارفتن قدرت رقابت محصولات صنعتی در بازارهای داخلی و خارجی شده و به همین دلیل گرایش به روشهای دانش بنیان در بین صنایع مختلف رو به افزایش است.
عباس علی آبادی وزیر صنعت، معدن و تجارت هفته قبل با اشاره به این روند پیشرو در جریان صنعتی ایران به خبرنگار اطلاعات گفت: دولت مترصد فراهم کردن تمامی بسترهای لازم برای رشد صنایع دانش بنیان در کشور و تغییر رویههای تولید سنتی به شیوههای فناورانه است.
وی گفت: ما ناگزیریم که به سمت الگوهای فناورانه در تولید ملی حرکت کنیم، زیرا در رقابت تنگاتنگ بازارهای داخلی و خارجی اگرتولید دانش بنیان نداشته باشیم به سرعت حذف خواهیم شد.
وزیر صنعت به استفاده از شیوههای دانش بنیان در صنایع خودروسازی، موادغذایی، بهداشتی، دارویی، شیمیایی، سلولزی و صنایع سنگین کشور اشاره کرد و گفت: ما به عنوان دولت تمامی شاخههای صنعتی را به سمت استفاده از شیوههای فناورانه تشویق میکنیم و معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری هم تسهیلات خوبی برای این تغییر ریل در نظر گفته است.
جواد اوجی وزیر نفت هم به خبرنگار اطلاعات گفت: سه سال قبل صنعت نفت ما فقط با ۱۵۰ شرکت دانشبنیان همکاری داشت، اما امروز به گواه معاونت علمی و فناوری رئیسجمهوری، وزارت نفت سه سال پیدرپی رتبه نخست استفاده از شرکتهای دانشبنیان در ساخت کالا را کسب کرده است.
وی گفت: گرایش به روشهای فناورانه در تمامی شاخههای صنعت نفت به حدی بالا رفته که اکنون اغلب تولیدات بالادستی و محصولات پایی دستی به دنبال الگوهای دانش بنیان بهره ور هستند.
وزیر نفت ادامه داد: دستیابی به محصولات پایه نظیر انواع کاتالیستها در صنعت نفت جز با اتکا به شیوههای دانش بنیان مقدور نیست و شرایط خاص تحریمی، صنایع داخلی را به استفاده هرچه بیشتر از الگوهای فناورانه بومی و غیرقابل تحریم واداشته است.
از سوی دیگر علی اکبر محرابیان وزیر نیرو هم به خبرنگار اطلاعات گفت: اگر در شرایط گرمای فعلی و ناترازی شدید برق، از ضریب تاب آوری بالایی در شبکه سراسری بهره مند هستیم، مرهون بکارگیری شیوههای دانش بنیان در مدیریت تولید، توزیع و انتقال برق است.وی افزود: بخش قابل ملاحظه ای از تجهیزات نیروگاهی و شیوههای مدیریتی در این حوزه ظرف دو سه سال اخیر دانش بنیان شده و هدایت و کنترل کل شبکه هم به روشهای فناورانه انجام می شود. حتی شاهد ورود هوش مصنوعی به صنایع برق ایران هستیم که شکل پیشرفته ای از فناوری است.
محرابیان افزود:این مهم بیانگر آن است که مابقی واحدهای صنعتی کشور هم باید به سرعت تغییر ریل دهند و برای بقای در بازار به سمت شیوههای دانش بنیان حرکت کنند. در این مسیر جدید نقش شرکتهای مشاوره خدمات دانش بنیان بسیار اهمیت دارد.
گزارش حاکیست: بر اساس آمار اعلامی از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ظرف سه سال اخیر بالغ بر ۱۰ هزار شرکت توانسته اند گواهی دانش بنیان را کسب کنند. دانش بنیان شدن به معنای وجود سازوکار دانشی، تحقیق و توسعهای برای طراحی توسعه و تکامل محصولات یک شرکت است.
محمد ارشادی خامنه مدیرعامل یکی از مراکز مشاوره ای صنایع دانش بنیان در همین رابطه گفت: در اکثر صنایع دنیا سازوکار شکلگیری زیرساخت توسعه و تولید محصولات بر اساس دانش است و به عنوان شرط لازم محسوب میشود؛ این در حالیست که در داخل کشور با توجه به تجربی بودن بخش عمدهای از شیوههای صنعتی، فاصله قابل توجه ای با دانش روز صنعتی در دنیا داریم.
وی افزود: در ایران با توجه به فاصله عمیق صنعت و دانشگاه و همچنین تحریمهای تجهیزاتی، عمده تولید ملی ماهیت تجربی و غیر علمی دارد یا با توجه به تحریمها فناوری مورد استفاده به روز شده نیست. ولی دولت برای تزریق دانش و جبران عقب ماندگی فناوری، تصمیم به ایجاد ساز و کار حمایتی برای شرکتها تحت عنوان دانش بنیان گرفته است.
ارشادی خامنه از نبود توانایی لازم برای ورود به بازارهای رسمی داخلی و بین المللی به عنوان مهمترین چالش دانش بنیان شدن صنایع کشور نام برد و گفت: تحریمهای بین المللی و شرایط سخت نقل و انتقال پول، بازار صادراتی محصولات دانش بنیان ایران را تهدید می کند و در بازار داخلی هم قدرت رقابت با محصولات وارداتی به ویژه تولیدات کشور چین انگیزه حرکت به سمت الگوهای دانش بنیان را زایل می کند.
وی ادامه داد: یکی از ضعفهای عمده شرکتهای متقاضی برای دانش بنیان شدن، نبود زیر ساختهای لازم در بخش مهندسی و تحقیق و توسعه است.