وزارت نفت در حوزه توسعه و تقویت زیست‌بوم نوآوری و فناوری و به‌منظور تسریع ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به پروژه‌های صنعت نفت، تدوین و بازنگری آیین‌نامه‌ها و دستورعمل‌ها و امضای تفاهم‌نامه با دیگر دستگاه‌ها را در دستور کار قرار داده است.
به گزارش خبرنگار استصنا وحیدرضا زیدی‌فرد، معاون مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت در گفتگو با شانا گفت: وزارت نفت به‌منظور دستیابی به اهداف ترسیم‌شده در اسناد بالادستی و توسعه نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در صنعت نفت، رویکرد توسعه صنعت نفت بر مبنای اقتصاد دانش‌بنیان را دنبال می‌کند.
وی با اشاره به تدوین آیین‌نامه تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌زایی در صنعت نفت (مصوبه هیئت وزیران) اظهار کرد: همسو با این آیین‌نامه دستورعمل توسعه و تقویت زیست‌بوم نوآوری و فناوری به‌منظور توسعه شبکه همکاری فناورانه، سند تلفیقی راهبرد فناوری وزارت نفت، دستورعمل اجرایی تخصیص امتیاز معیارها در ارزیابی صلاحیت و سطح‌بندی سازندگان دانش‌بنیان و افزایش تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان از ۱۵۰ شرکت به ۶۶۳ شرکت و تسهیل ورود این شرکت‌ها، دستورعمل ایجاد شرکت‌های *زایشی به‌منظور تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشی و ورود فناوری به صنعت نفت، دستورعمل ارزیابی و تأیید صلاحیت آزمایشگاه‌ها، ابلاغیه پذیرش ضمانت‌نامه‌های صادره از صندوق نوآوری و شکوفایی و صندوق‌های پژوهش و فناوری تدوین شد.
معاون مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت دستورعمل ناظر به اعطای امتیازات و مشوق‌ها همسو با دانش‌بنیان شدن شرکت‌های بزرگ، تضمین توسعه محصول فناورانه ساخت بار اول با هدف بومی‌سازی و دستیابی به دانش‌فنی محصولات فناورانه ساخت بار اول و تسهیل در توانمندسازی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های سازندگان و نوآوران داخلی، استانداردهای محصولات دانش‌بنیان صنعت نفت و گاز و اخذ تأیید سازمان ملی استاندارد ایران، تهیه پیش‌نویس آیین‌نامه اصلاحی ایجاد بازار بهینه‌سازی انرژی و محیط زیست و پذیرش گواهی صرفه‌جویی گاز و شکل‌گیری بازار بهینه‌سازی انرژی از سوی شرکت ملی گاز ایران را از موارد آیین‌نامه تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌زایی در صنعت نفت برشمرد.
اعطای بیش از ۲۷۰ میلیارد تومان خدمات مالی و اعتباری به شرکت‌های دانش‌بنیان
زیدی‌فرد افزود: با تدوین و اجرای دستورعمل ترهین مطالبات قراردادی تاکنون بیش از ۲۷۰ میلیارد تومان انواع خدمات مالی و اعتباری از این طریق به شرکت‌های دانش‌بنیان اعطا شده است و برای رفع مسائل و مشکل‌های توسعه میدان‌های نفتی و گازی و روش‌های بهبود و ازدیاد برداشت، الگویی نو در توسعه روابط صنعت و دانشگاه ارائه شد.
وی با اشاره به اجرای سازوکار اعتبار اسنادی داخلی (LC) گفت: برای رفع دغدغه وصول دیرهنگام مطالبه‌های شرکت‌های دانش‌بنیان تاکنون قراردادهایی به ارزش ۵ هزار میلیارد تومان بین صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت و شرکت ملی نفت ایران به ذی‌نفعی این شرکت‌ها به امضا رسیده است.
معاون مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت اظهار کرد: به‌منظور کاهش خطر تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان و جبران خسارت‌های احتمالی ناشی از به‌کارگیری این محصولات دستورعمل صدور ضمانت و بیمه مسئولیت کالای صنعت نفت تدوین و اجرا شد.
امضای قراردادهایی به ارزش ۲.۵ میلیارد دلار با معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری
زیدی‌فرد با بیان اینکه به‌منظور بومی‌سازی و ساخت تجهیزات گلوگاهی مورد نیاز صنعت نفت تاکنون قراردادهایی به ارزش بازار ۲.۵ میلیارد دلار بین وزارت نفت و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری امضا شده است، گفت: بومی‌سازی دکل‌های حفاری آب‌های کم‌عمق، بومی‌سازی و توسعه فناوری مایع‌سازی گاز طبیعی کوچک‌مقیاس و متوسط (Mini-LNG)، بومی‌سازی ساخت Coil Tubing، بومی‌سازی فناوری لوله‌های مغزی سیار، بومی‌سازی ساخت تجهیزات حفاری جهت‌دار، توسعه دانش فنی طراحی و ساخت واحد جداساز هوا و … از جمله این قراردادها هستند.
وی شناسایی و ارائه ۵۴۴ نیاز فناورانه شرکت‌های تابع وزارت نفت، اعلام ممنوعیت خرید خارجی بیش از ۲۰۰ قلم کالای اختصاصی برای حمایت از سازندگان داخلی و شرکت‌های دانش‌بنیان، افزایش دامنه صلاحیت نهاد صدور گواهی کیفیت از چهار رسته کالایی به ۱۷ رسته کالایی، توسعه روابط دانشگاه و صنعت با ارائه فرصت مطالعاتی به اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها در صنعت نفت را از دیگر اقدام‌های وزارت نفت به‌منظور استقرار و گسترش رویکرد توسعه بر مبنای اقتصاد دانش‌بنیان برشمرد.
معاون مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت گفت: به‌دنبال اتخاذ و پیگیری همین سیاست‌های حمایتی تعداد شرکت‌های سازنده داخلی و دانش‌بنیان در فهرست بلند منابع واحد دستگاه مرکزی وزارت نفت از هزار و ۵۰۰ شرکت در آغاز دولت سیزدهم به ۲ هزار و ۵۰۰ شرکت رسیده و برای نخستین بار در فهرست بلند صنعت نفت تعداد سازندگان ایرانی نسبت به تأمین‌کنندگان پیشی گرفته است.
زیدی‌فرد اظهار کرد: نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در صنعت نفت جهشی خیره داشته است، به نحوی که در یک سال گذشته از ۱۵۰ شرکت به رکورد ۶۶۳ شرکت رسیده است، همچنین با عنایت به حمایت و مشوق‌های در نظر گرفته شده برای شرکت‌های دانش‌بنیان، سازندگان داخلی تجهیزات صنعت نفت نیز ترغیب شده‌اند برای انجام فعالیت‌های دانش‌بنیانی اقدام کنند.
*کسب‌وکارهای نوپا یا استارت‌آپی، با هدف کارآفرینی و توسعه یک ایده نوآورانه و پایدار، برای رفع یک نیاز بالقوه یا بالفعل در بازار شکل می‌گیرند. با توجه به ریسک شکست و نیاز به سرمایه برای فعالیت‌های نوآورانه و دانشی، ممکن است یک شرکت بزرگ یا دانشگاه، به سمت راه‌اندازی و حمایت از یک کسب‌وکار جدید سوق یافته که در این صورت، آن را شرکت زایشی یا اسپین‌آف می‌نامند.
